Burgerschap praktijkgestuurd
Tijdens een opleiding aan de vakopleiding horeca en bakkerij houden studenten een zelfgemaakt online dossier bij, dit is een onderdeel van hun portfolio. Aan het einde van de opleiding presenteert de student de highligts van zijn dossier. Het dossier is een verzameling van bewijsstukken van de ontwikkeling van de student. De 6 leerprincipes van het Friesland College maken het praktijkgestuurd leren van het burgerschap dossier zichtbaar.
(ontworpen met Canva, eigen product)
1. Een context van praktijk
Studenten werken in een periode van 5 weken naar een praktijkopdracht of project. In de 5 weken worden er theorielessen, praktijklessen en diverse bronnen aangeboden die in verband staan met de praktijkopdracht. De student kiest wat hij wil leren en wat hij nodig heeft om nog te leren om bij het eindresultaat te komen. In mijn gesprekken met de studenten wil ik het geitenwollensokken imago van burgerschap oppoetsen, of eigenlijk wil ik laten zien dat geitenwollensokken heel trendy zijn. Dit doe ik door onderwerpen te kiezen die dicht bij de student zijn leef-en werkomgeving staan. Kijk om je heen: alles is burgerschap. De studenten voorbereiden op de maatschappij van morgen vraagt om begeleiding, kansen en creativiteit.
2. Een cyclus van doen en leren
Vanaf dit schooljaar wordt burgerschap in de werkplaats toegepast. De werkplaatsmomenten worden bezet door docenten Nederlands en rekenen. Met de visie van het burgerschap dossier zijn de opdrachten gekoppeld aan leereenheden en de praktijk.
In de leeromgeving heeft de student een aantal verplichte opdrachten zoals de startopdracht, ''zelfportret'', en digitale vaardigheden. Naast de verplichte opdrachten is er een databank vol met keuzeopdrachten.
Door gelijk aan de slag te gaan komen de studenten onderweg tegen wat ze willen leren. In het boek HOW LEARNING FLOWS vertelt Kleijne & van Lier (2010) dat studenten gericht op een horeca opleiding een voorkeur leerstijl hebben ''willen zijn'' Het wordt pas interessant als je er mee aan de slag gaat.
(Kleijne & Van Lier, 2010)
(Deutekom, 2014a)
Wil je studenten opleiden tot zelfstandige en ondernemende vakspecialisten dan zal je ook op deze manier de lesstof moeten aanbieden. Een voorbeeld is de FC-sprint methode (Deutekom, 2014b). Een aantal uitgangspunten die zorgen dat het leren gaat stromen zijn; Gedrag wordt bepaald door de omgeving en leren wordt effectiever als cursisten de noodzaak voelen om iets te leren.
Voorbeeld: in de introductieles vertel ik de studenten het einddoel, ik zet de timer en wens ze veel succes. Ongemakkelijk kijkt de student om zich heen en zoekt een maatje om mee te sparren en ze gaan samen onderzoeken. Ik kies bewust voor een afwachtende houding, de student begrijpt dat het zijn beurt is om in actie te komen. Om verder te komen in de opdracht moet de student op onderzoek uit er is noodzaak.
3. Noodzakelijke verdieping
Student werkt in zijn online leeromgeving en communiceert met zijn docent en studieloopbaanbegeleider. Studenten krijgt online feedback en feedforward.
Zelfstandig of samen met de docent kijkt de student naar welke opdrachten relevant voor de student zijn. Er is ruimte voor eigen inbreng van onderwerpen en ook voor opdrachten met een maatschappelijk thema die de student bijvoorbeeld al bij een keuzedeel heeft gedaan. Deze kan hij plaatsen in het dossier. Samen met de student wordt onderzocht wat hij nog wil leren en welke vorm hij hier voor kiest. De student leert zo om zijn leervraag zo goed mogelijk te formuleren. Samenwerken met de praktijk en leerbedrijf om verbanden te leggen en de opgedane kennis te kunnen toepassen is noodzakelijk.
Voorbeeld: de student ervaart veel stress in zijn week, slaapt slecht en heeft moeite met zich te concentreren. We nemen de student zijn week onder de loep en kijken naar factoren die hem energie geven en welke energie van hem nemen. 3 dagen school, 2 dagen stage, bijbaantje, sport, gamen, uitgaan, familie. Door een overzicht te maken van al zijn activiteiten in een week krijgt hij inzicht en kan hij prioriteiten stellen, vooruit denken en rust nemen om zo zijn week vol te houden.
Om de student te begeleiding en het denkproces te ondersteunen is het waardevol om met de student in gesprek te gaan (Jolles, 2017). Via open vragen en interactie uit te dagen. Vragen die het denken stimuleren zijn; 'Wat zou er gebeuren als je geen rust neemt?' Zijn er meer studenten die last hebben van stress, en zo ja hoe kunnen we dit met z'n allen aanpakken? Wie zijn er eigenlijk allemaal verantwoordelijk voor deze stress?
Tijdens een studiedag op 9 oktober 2018 zijn we als docententeam ons verder gaan verdiepen in het geven van effectieve feedback en volgens John Hattie de manier om het leren zichtbaar te maken. Volgens Jolles (2017) kunnen adolescente studenten moeilijk een reele inschatting maken van hun mogelijkheden en vaardigheden. Dit wordt gekendmerkt door zelfoverschatting of zelfonderschatting. Docent en coach kunnen de student hierin ondersteunen door feedback te geven op de opdrachten.
4. Reflectie als motor
De student maakt van elke burgerschap dimensie een reflectie. De student leert te benoemen, wat weet ik nu en wat wil ik nog meer weten. De student heeft zelfinzicht gekregen, hij is zich bewust van wat hij doet, hij weet wat hij doet en waarom hij dit doet. De volgende stap is naar zelfregulatie. De student kan kritisch zijn eigen handelen beoordelen en bewust beslissen wat zijn volgende stap moet zijn. Zelfregulatie betekend voor een jongere ook het ontwikkelen van redeneervaardigheden en denkvaardigheden een onderdeel hiervan is het maken van fouten en het leren van die fouten aldus Jolles (2017)
(jolles, 2017)
5. De rol van begeleiding
Alle docenten die betrokken zijn bij de studie van de student zijn ook burgerschap docent en geven begeleiding en dragen suggesties aan. De studieloopbaanbegeleider loopt mee in het proces en helpt de student keuzes te maken. Aan de start van de opleiding reflecteert de student aan de hand van zijn zelfportret op de 4 verschillende dimensies. De student presenteert zijn zelfportret in het startgesprek. Het startgesprek is de nulmeeting van burgerschap.
Samen met de docent kijkt de student naar welke opdrachten relevant voor de student zijn. Er is ruimte voor eigen inbreng van onderwerpen en een opdracht met een maatschappelijk thema die de student bijvoorbeeld al bij een keuzedeel heeft gedaan. deze kan hij plaatsen in het dossier. Samen met de student wordt onderzocht wat hij nog wil leren en welke vorm hij hier voor kiest. Veel studenten weten niet wat ze leren en waarom ze leren. Soms is leren niet leuk maar belangrijk is dat de student weet waarom de kennis belangrijk is.
Student kan (live) chatten met zijn docent. Zo werkt de student in zijn leeromgeving en kan zijn leervragen stellen op de spreekuren van de docent. Begeleiding van de student door middel van E-coaching.
(Teams chat, FClive)
6. 2 vormen van beoordeling
Voor loopbaan en burgerschap geldt een inspanningsverplichting in plaats van een resultaatverplichting. Om de inspanning in kaart te brengen verzamelt de student gedurende zijn loopbaan bewijsstukken die passen in de 4 dimensies van burgerschap. De bewijsstukken vormen het burgerschapdossier en is voorwaardelijk om deel te nemen aan het peer assesment aan het einde van de opleiding. De zwaarte van de bewijsstukken ligt bij de 4 reflectieopdrachten die de student per jaar per dimensie maakt. Student wordt uitgedaagd om kritisch na te denken over verschillende thema's in de maatschappij en zijn mening en invoed hierop te onderbouwen. Door de reflectie wordt de ontwikkeling van de student zichtbaar en meetbaar en beoordeelbaar.
In de perfecte situatie organiseert de student zijn eigen reflectie en afrondinggesprek, waarbij hij zijn eigen dossier presenteert en zo inzicht krijgt in zijn eigen ontwikkeling. Dit studiejaar kiezen we ervoor om evaluatie en afrondingmomenten vast te leggen in de jaarlijn omdat dit nu eenmaal praktisch is en zorgt voor een duidelijk kader voor de student.
Maak jouw eigen website met JouwWeb